‘’Zou je schieten Olaf? Als Poetin voor je staat en je hebt een pistool in je hand?’’ Even vraag ik me af of ik het goed versta. Mykolas spreekt perfect Engels maar het waait op het strand van Denia en de branding ruist. Maar ik begrijp mijn Litouwse buurman toch echt goed. Want hij herhaalt zijn vraag of ik de Russische massamoordenaar ter plekke zou kunnen fusilleren?

Retraite in Denia

Terug naar een paar minuten eerder. Samen met mijn vrouw en dochter houd ik een retraite van 2 maanden in het Spaanse Denia, in de luwte van het imponerende Montgómassief. Ik mediteer, wandel en werk aan de Dagelijkse Gedachte. Mijn dag begint ’s morgens vroeg met een lange strandwandeling. Vaak loop ik samen op met Mykolas, een Litouwse twintiger die samen met zijn vriendin in dezelfde straat woont. Zijn enthousiaste herdershond Echo en mijn robuuste bouvier Ramos rennen dan samen over het strand en dartelen in de branding.

Verjaardagscadeau

Ook deze ochtend lopen we samen op het uitgestrekte strand en nemen we de actualiteit door. En niets is actueler in Litouwen dan de Russische inval in Oekraïne. Niet zo vreemd. Want pas in 1990 wist deze Baltische staat, met een groot onafhankelijk verleden, zich de ontworstelen aan de Russische overheersing. Mykolas vertelt me die ochtend dat een vriend van hem als verjaardagscadeau geld vroeg om naar Oekraïne te sturen. Hij kreeg liefst 350.000 euro op zijn rekening gestort. Zo erg zijn de Litouwers zich bewust van het gevaar van Poetin. Dit opmerkelijke verhaal wordt dus gevolgd door die plompverloren vraag: ‘’Olaf, zou jij Poetin kunnen doodschieten?’’

Oog om oog

Onmiddellijk schiet (geen woordspeling) mij een uitspraak van Mahatma Gandhi (1869-1948) te binnen. Hij predikte geweldloosheid in de onafhankelijkheidstrijd van India tegen de Britten: ‘’Oog om oog, tand om tand? Dat levert alleen maar blinden en tandelozen op’’. In de moderne wereld kennen we dit begrip als de geweldspiraal. Maar later voegde Gandhi er wel fluisterend aan toe dat hij geweld toch zou verkiezen boven het hulpeloos achterlaten van geliefden: ‘’Als ik moet kiezen tussen lafheid en geweld, zou ik toch voor het laatste kiezen’’.

Anne Frank

Die toevoeging is een goed argument om dan toch maar de trekker over te halen. Maar wat als Poetin, ondanks alle ellende die hij veroorzaakt, het in zijn hart toch goed bedoelt. Dat hij oprecht gelooft dat hij de 150 miljoen Russische inwoners moet beschermen tegen het hedonistische Westen. ‘’Goed gedacht Olaf’’, zou ervaringsdeskundige Anne Frank hebben gezegd: ‘’Want ik geloof, ondanks alles, in de innerlijke goedheid van de mens’’. Zij werd door de Duitsers, lees Hitler, weggevoerd en keerde nooit meer terug. Poetin en Hitler zijn in wezen één. Ze verpersoonlijken beiden de wreedheid die in de mens leeft.

Denkbeeldig pistool

Ho, ho, wat gebeurt er nu. Ik kuier heerlijk over het strand maar mijn gedachten vliegen een wel heel duistere kant op. De zon speelt met de wolken, de wolken met de wind en de wind met de schuimde branding. De ochtend is op zijn best en ik loop met een denkbeeldig pistool in mijn hand richting een hypothetische Vladimir Poetin. Kunnen we het niet gewoon over voetbal hebben Mykolas? Of over helemaal niets en in stilte genieten van het universum.

Wegzappen

Maar is dat niet schijnheilig? Voor mij is oorlog iets dat op televisie gebeurt of op mijn Iphone. Ik noteerde ooit eens het citaat: ‘’Oorlog went als je voor de tv zit, maar oorlog went nooit als je er middenin zit’’. Er stond geen auteur bij, dus die blijf ik je schuldig, maar de uitspraak is meer dan waar. Wij kunnen de oorlog wegzappen als we moeten gapen van al dat geweld. In Oekraïne worden er dagelijks mensenlevens weggezapt. Van Oekraïners maar ook van Russische tieners die bij God niet weten waarvoor ze hun leven wagen.

Vuile werk

Had John Lennon nog maar geleefd. Niet alleen voor zijn geniale muziek, maar ook voor zijn bijzondere uitspraken. Zoals deze treffende: ‘’ Stel het is oorlog, maar niemand gaat?’’ Want oorlog is een conflict van oude mannen dat wordt uitgevochten door jonge mensen. Hitler zat hoog en droog in de bergen terwijl hij miljoenen mensen liet wegvagen. Vladimir Poetin woont een Paasmis bij terwijl hij tienersoldaten het vuile werk laat opknappen.

Zandkasteel

Intussen ben ik Poetin al bijna genaderd. Hij staat naast een zandkasteel dat Spaanse kinderen gisteren op het strand hebben gebouwd. Ze hebben een emmertje en een schepje achtergelaten omdat ze het vandaag willen afmaken. ‘’Kom op Olaf, doe het’’, de oud-Griekse staatsman en redenaar Perikles (ca. 495–429 v.Chr.) moedigt mij fanatiek aan: ‘’Vrijheid is alleen een zeker bezit van hen die de moed hebben om haar te verdedigen’’. Perikles bezat in zijn tijd niet de luxe om mensen onpersoonlijk neer te knallen. Hij moest ze man tegen man doormidden hakken met zijn zwaard. Oef!

Wraak

Hoe diep beland ik in de duistere spelonken van mijn geest. Ik heb nog niet eens ontbeten. Is het vermoorden van Poetin een zuivere daad omdat ik zo meer slachtoffers voorkom? Is het wraak voor het onnoemelijke leed dat hij mannen, vrouwen én kinderen heeft aangedaan? ‘’Als het wraak is dan moet je het zeker niet doen. Wie op wraak zint, houdt zijn eigen wonden open’’. Boeddha reist altijd mee op mijn denktochten. Zijn zuivere waarheden vormen een welkom houvast in mijn warrig bestaan. ‘’Nou Olaf, zou je schieten?’’ Mykolas vertraagt op een meter of tien van het zandkasteel. Een plotselinge koude windvlaag veegt het plastic emmertje een paar meter weg.

Koude angst

Naast het zandkasteel verschijnt het beeld van Poetin, trots in een militair uniform. De groenbruine kleur van zijn jasje gaat grotendeels schuil onder een tapijt van lintjes en glimmende onderscheidingen. Hij kijkt mij vriendelijk aan, zich van geen kwaad bewust. Ik houd mijn pas in naast Mykolas. Zonder het nogmaals hardop te vragen, voel ik wat hij van mij verwacht. Koude angst knijpt mijn keel dicht. ‘’Kom op Olaf, je kan het’’. De Amerikaanse schrijver Mark Twain (1835 – 1910) geeft me nog een laatste zetje: ‘’Moed betekent niet dat je geen angst voelt, maar dat je jouw angst overwint’’.

Moordenaar

Een luide knal klinkt. Een schelle lichtflits is een seconde feller dan het zonlicht. Kruitdamp vervuilt de zilte zeelucht. Ik sta versteend met gestrekte armen, het pistool krampachtig met beide handen vast. Tergend langzaam verlaat een glanzende kogel de loop. De tijd wordt uitgerekt. Als in de vertraging van een voetbalwedstrijd nadert het projectiel zijn doel. Wat heb ik gedaan? Terug kan ik niet meer. Nu ben ik een moordenaar…

Dan wordt de stilte plots verbroken door een diepe basstem: ‘’Olaf, ik heb besloten om voor liefde te kiezen. Haat is een te grote last om te dragen’’. En vlak voordat de dodelijke kogel het voorhoofd van Poetin doorboort, graait de hand van Martin Luther King hem uit de lucht. Hij glimlacht en kijkt mij begripvol aan. Dan lost hij op in de ijle lucht.

Tja en dan nu mijn eerlijke vraag aan jou. Hoe ga je om met onrecht dat jezelf of je naasten wordt aangedaan? Neem je wraak, ga je het gevecht aan? Blijf je haten? Of laat je los? Geef je reactie hieronder. Ik ben er oprecht benieuwd naar.