Een bom van nostalgie

08 sep 2022 | Blog Praktisch bekeken

‘’Zo Olaf, toch weer een traantje’’. Mijn vrouw plaagt me terwijl ze een kop koffie voor me neerzet. Ik lig uitgestrekt op de bank voor de tv. En ik kan het niet ontkennen. Het Britse programma The Repair Shop is een bom van nostalgie die zelfs de meest duistere cynicus velt.

Gehavend voorwerp

Laat ik je eerst even bijpraten. Mijn favo zender Discovery Channel heeft de eerste seizoenen van de BBC-hit The Repair Shop opgekocht. Het décor is een oude werkplaats in een Engels openlucht museum. Daar ontvangt gastheer Jay Blades gesteund door een team van restaurateurs gasten met een gehavend voorwerp uit hun jeugd. Aan zo’n object kleeft een verhaal uit lang vervlogen tijden. Als het is gerestaureerd, komt die tijd opnieuw tot leven. En wanneer de gast zijn of haar kleinood weer komt ophalen, staat iedereen huilend rond de werkbank.

Leven in het verleden

‘’Herinneringen in het leven zijn als zout in een maaltijd. De juiste hoeveelheid brengt smaak. Te veel bederft de smaak’’. De spirituele Braziliaanse schrijver Paulo Coelho (1947) kan emoties als geen ander verwoorden. Zijn advies luidt om er behoedzaam mee om te gaan. ‘’Helemaal mee eens’’, zou de Canadese schrijfster en spreker Danielle LaPorte beamen. ‘’Het verleden is bedoeld om van te leren niet om erin te leven’’. Ik ben het er minder mee eens. Wat is er eigenlijk verkeerd aan om in het verleden te leven?

Jezelf vinden

En daarin heb ik een beroemde medestander. Shakespeare zag het ook zo: ‘’In de tuin van mooie herinneringen is het altijd zomer’’. Wat is er mis het herinneringen als ze mooi zijn? Daar wil je toch elke dag mee beginnen. Tegenwoordig wordt het verleden te vaak in een kwaad daglicht geplaatst. We moeten ons ontworstelen van onze trauma’s en naar voren kijken. Zo kent deze gedachte van de spirituele grootheid Eckhart Tolle (1947) vele aanhangers: ‘’ Wie je bent, vind je niet in het verleden of in de toekomst. De enige plaats waar je jezelf kunt vinden, is in het nu’’.

De radio van mijn vader

‘’Hoe is het eigenlijk met de radio van je vader?’’ Mijn vrouw rukt me los uit een ingrijpende operatie van een teddybeer. Zijn vacht is van zijn lichaampje gestroopt en er rest niets anders dan een berg vulling en een los oogknoopje. ‘’Die moet ergens op zolder staan. Ik zou het eigenlijk niet precies weten na de verhuizing’’, antwoord ik afgeleid. Maar ze triggert tocht iets. Vanuit het niets popt het beeld op van mijn vader, rommelend aan de oude buizenradio die ik graag wilde hebben. ‘’Ik ga zo even kijken’’.

Een mix van bitter en zoet

Vraag een man niet om herinneringen aan zijn vader, of juist wel. Ik ben opgegroeid in een tijdperk met een vast vader-  en moederbeeld. Mijn vader leerde me bandenplakken, sleutelen en andere technische klusjes. Mijn moeder zorgde voor stabiliteit met een altijd pruttelende pan kippensoep. De herinneringen aan mijn vader zijn een mix van bitter en zoet. Het was geaccepteerd dat je bij kattenkwaad een pak voor je broek kreeg, soms zelfs met een mattenklopper. Maar hij plantte ook echte kaarsje met Kerstmis in de boom. ‘’Zo is het maar net, Olaf’’, galmt de Ierse schrijver William Trevor (1952–2016) vanuit het hiernamaals, ‘’Het plezierige aan herinneringen is dat je kunt kiezen’’.

Geuren brengen herinneringen

Inmiddels is het teddybeertje alweer een beetje opgeknapt. Zijn velletje heeft een voorzichtig badje gehad in Biotex en de gaten zijn gestopt. Les 1 bij nostalgie is dat je zo min mogelijk moet vervangen. Hergebruik tijdens het restaureren zo veel mogelijk het oude. En laat zelfs het geurtje eraan kleven. ‘’Wat kan jij dat toch lekker brengen Olaf’’, vibreert de bekende Engelse tuinshow host Thalassa Cruso (1909-1997) vanuit het universum: ‘’Geuren brengen herinneringen, en veel herinneringen brengen nostalgisch genot’’. Daar voegt Olaf toch nog even aan toe dat het woordje ‘veel’ in haar citaat van essentieel belang is. Want de geur van brand veroorzaakt bijvoorbeeld zelden mooie terugblikken.

Vier intieme huilmomentjes

Meestal arriveren er een stuk of vier gasten in The Repair Shop. Elke aflevering telt dus vier intieme huilmomentjes. Het grappige is dat iedereen dan enorm zijn best doet om de traantjes te onderdrukken. Ik ook voor de tv. Als het opgeknapte teddybeertje terugkeert bij zijn eigenaresse, bekent de bejaarde vrouw dat ze de hele week niet heeft kunnen slapen zonder het beertje naast haar. Ooit is hij 2 jaar niet van haar zijde geweken, als kleuter moederziel alleen in een afgelegen Zwitsers sanatorium. Bij haar ontroerende verhaal moeten we allemaal slikken. Ze omklemt haar levenslange vriendje stevig als ze de werkplaats uit wandelt.

De pijn is verdwenen

‘’Nostalgie is een herinnering waaruit de pijn is verdwenen’’, luidt een Dagelijkse Gedachte van de Amerikaanse auteur Fred Davis (1925) die ik eens verstuurde. Vergeten zijn haar eenzame nachten op een zaal met onbekenden. Verdwenen is het gevoel van gemis van haar ouders, vriendjes en vriendinnen. Gebleven is de nostalgie, de vriendelijke oogjes en de vertrouwde geur van de teddybeer. Dat hebben haar hersenen knap gedaan. Daar mogen ze best een complimentje voor ontvangen. Het is bijna een spirituele dooddoener, maar ik wil toch nog even dit citaat van de Romeinse keizer en filosoof Marcus Aurelius (121-180 na Chr) met je delen: ‘’Het geluk in jouw leven, hangt af van de kwaliteit van jouw gedachten’’.

De blauwe bult

‘’Ik loop even naar boven’’, roep ik naar mijn vrouw, al halverwege de trap. The Repair Shop is afgelopen en het zit me niet lekker dat de radio van mijn vader is weggestopt tussen de rommel. Zoals bijna elke zolder is die van ons aan de zijkanten met schotten afgetimmerd met daarachter moeilijk bereikbare, schuin aflopende bergruimten. Ik wurm het toegangsschot los en ik ontwaar een enorme berg achteloos neergesmeten koffers, boeken en natuurlijk de kerstspullen, haha. Daaronder verscholen ontwaar ik een stukje van de grote ronde draaiknop die ik me herinner van de radio. Ik graaf op m’n knieën door de troep naar het oude toestel. Met schoolzwembewegingen veeg ik de andere spullen opzij.  En daar verschijnt de Philips Jupiter in volle glorie. Een scheut adrenaline schiet door mijn lijf. Verrukt veer ik overeind. Boemmmmmm. Ik zie even sterretjes.

Als ik tien minuten later met de radio in de armen beneden sta, vertelt mijn vrouw dat ze de doffe klap daar duidelijk heeft kunnen horen. De blauwe bult boven op mijn hoofd bewijst dat mooie herinneringen ook pijn kunnen veroorzaken.

Heb jij bijzondere nostalgische voorwerpen of herinneringen? Of wil jij het verleden het liefst zo snel mogelijk vergeten?  Laat hieronder jouw reactie achter.

Minder stress met jouw Gedachtenkastje®

Leer hoe je stress kunt aanpakken met jouw eigen Gedachtenkastje®. Nooit meer piekeren, maar zelf bepalen wat er in je hoofd gebeurt. Al velen hebben ontdekt dat het werkt. Je hebt er een leven lang profijt van. Lees er nu alles over.

 

6 Reacties

  1. Em

    Wij keken op BBC vaak al repair shop bijzonder programma. In ons dorp hebben we tegenwoordig het Repaircafé. Allemaal vrijwilligers waar je terecht kunt op afspraak en met hun hulp, ja, zelf mee helpen als dat kan, repareren ze van alles.
    Mijn nostalgie is mijn oude katholieke jeugdboeken die speciaal waren in die tijd, Kan ik niet wegdoen. Maar ook de wijk en stad waar ik ben opgegroeid. In meivakantie met dochter en 2 kleindochters de hele wijk doorgelopen, kerk, kleuterschool, lagere school, Mulo, slager, bakker en ga zo maar door. De vijver waar ik heb leren schaatsen, de clubhuizen etc. Ook dat is nostalgie, niet alleen spullen, al heb ik de kleinere hamer van mijn vader nog steeds in gebruik. En die was bij de handarbeidclub vrijwilliger. Maar veel gewoon muziek van vroeger, operettemuziek die veel gedraaid werd thuis en moeder die dan door de kamer aan het walsen was.

    Antwoord
  2. vincent fordel

    “Hé Pépé, mag ik de radio aanzetten? ”
    Anno 1970, ik ben 9 en op vakantie bij mijn peter in Kalken. Er wordt kort “ja” geknikt vanonder de vette alpinopet.
    De oude aftandse Philips kreunt en bromt en vooral het mogen draaien en duwen aan de bruingele knoppen trakteert me op mateloos kinderplezier. Het is vooral dat oersaaie duivennieuws dat Pépé’s oren spits. Hij is duivenmelker en de duiven zijn net gelost .”Saint Quentin, 8 uur, bewolkt…”stamelt een bruine monotone radiostem en zonder verdere emotie lurkt Pépé aan zijn zelfgerolde sigaret en slurpt er een teug zwarte koffie bij en wacht de rest van de dag geduldig op het “vallen” van zijn blauwgeschelpte kampioenen.
    Het geurige mengsel van koffie en sigaretten hing als een vaste, donkere wolk steeds in huis en hoort steevast bij de nostalgie.

    De Philips beloofde nog meer plezier. Een platendraaier als vaste gebuur, ondergebracht in diezelfde bruingeverniste en met een koperen bandje afgewerkte kast. Ik draaide het enige 45 toerenschijfje, ooit gewonnen bij het duivenmelken, Will Tura’s “ik ben zo eenzaam zonder jou” tot het op de draad versleten was, maar nu plots en bruusk werd afgebroken door Pépé: zijn duiven zijn aan het vallen, dus werd het gedwongen muisstil, op “kom…kom…kom” en het geratel van een bakje maiskorrels na.
    Pépé is er al jarenlang niet meer, evenmin die radio, maar weet beste Philips : ik ben zo eenzaam zonder jou…

    Antwoord
  3. Ria

    Hoi. Heb ook fijne herinneringen aan mijn beer. Heeft weer een plaats in mijn leven!!! Heb er zelfs een boek over geschreven. Het levensverhaal van een ( vergeten) beer!!!

    Antwoord
  4. Ann Loffens

    Olaf,

    Zoals steeds kijk ik intrigerend uit naar jouw columns.

    Meermaals probeerde ik jou een antwoord te dienen maar steeds onderbrak een medisch probleem met mijn hondje mij.

    Weet je Olaf dat ook en vooral spirituele nostalgische gevoelens mij heel nauw bijblijven:

    Mijn overnachtingen bij schapen en geitjes, mijn prille jeugd tussen kuikentjes; mijn carrière als marktkraamster en als alleenstaande zelfstandige Immobiliën jager.

    Ook mijn ontmoeting met jou en jouw bloedmooie dochter Kiki blijft me haarscherp bij en tot de dag van vandaag voel ik nog steeds jullie overweldigende synergie!

    Niettegenstaande geniet ik nog steeds van fysiek gedroogde bloemen en planten die tot de dag van vandaag mooi bewaard zijn gebleven in de voorheen dikke telefoonboeken. Enkele van die bladeren en bloemen heb ik mooi ingekaderd.

    Mijn destijds impulsieve maar overheerlijke overnachting bij de schapen herinnert mij nog steeds aan de geur en ruwe maar veilige vacht die daarbij gepaard ging.

    Mijn ontmoeting met jou en Kiki blijft mij/ons tot de dag van vandaag harmonisch en dynamisch na sudderen.

    Jullie zijn als de ster, de zon, de maan, onvergankelijk en stralend mooi weliswaar!

    Jouw stem Olaf en die van Kiki klinkt nog steeds als muziek in mijn hart…

    Jullie ooit wederzien met vrouwtje en moeder rondom jullie zal nog meer muziek in de oren en hart doen slaan.

    Tot ziens!

    Spirituele groeten,

    Ann Yoeka L.

    Antwoord
  5. Corry van Bon

    Als je het over een oude radio hebt denk ik aan mijn vader. Hij had een tekening waarop stond hoe je een radio kon bouwen. Hij schafte radiolampen, weerstandjes en alle benodigde materialen. Hij maakte van aluminium een soort kistje waar bovenop de lampen kwamen en onderop volgens schema de weerstandjes. Ik zat erbij en voor de weerstandjes moest ik aangeven of het klopte met het schema.
    Dit alles was eind jaren 50. Ik was een jaar of tien.De radio heeft jarenlang dienst gedaan in ons huis met negen kinderen.
    Nu ik in de zeventig ben komen er regelmatig herinneringen boven. Wij waren niet rijk maar ik heb een gelukkige jeugd gehad.

    Antwoord
    • Olaf Hoenson

      Heel herkenbaar Corry. Mooie herinnering.

      Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *