Vanochtend tijdens het tandenpoetsen betrapte ik mezelf erop. Het is nog altijd niet echt tot mij doorgedrongen. Als Peter R. de Vries vanavond weer springlevend bij RTL Boulevard zou zitten, zou ik niet vreemd opkijken. Als stresscounselor diagnosticeer ik mezelf in de badkamerspiegel overduidelijk nog in fase in één van mijn rouwproces; het stadium van ontkenning. Het blijft bijzonder hoe de menselijke geest functioneert. Het verschrikkelijke feit is overduidelijk maar ik kan het nog steeds niet geloven.
Kübler-Ross model
De Zwitsers-Amerikaanse psychiater Elisabeth Kübler-Ross (1926 – 2004) begeleidde stervende mensen. Ze ontdekte dat deze het slechte bericht dat ze niet meer beter werden, verwerkten in verschillende fases. Tegenwoordig wordt het Kübler-Ross model, met soms enkele aanpassingen, gebruikt voor traumaverwerking in het algemeen. Wanneer we uit ons evenwicht zijn geslagen door een traumatische gebeurtenis, kan ons brein dit niet in één keer verwerken. Stap voor stap hervinden we ons evenwicht. Volgens Elisabeth Kübler-Ross moet iedereen door deze fases: ontkenning, boosheid, onderhandelen, verdriet, aanvaarding.
Gestolen fiets
Het bijzondere is dat je deze stadia doorloopt bij de meest uiteenlopende vormen van verlies. Je fiets kan gestolen zijn. Je kunt je baan kwijt zijn. Je partner is bij je weg. Je verliest je gezondheid. En het meest verschrikkelijke, je moet de dood onder ogen zien, van jezelf of een ander. Het speelt allemaal door mijn hoofd terwijl ik mijn aantrekkelijke kop (haha, even een grapje tussen al die zware woorden) aanstaar in de badkamerspiegel. De elektrische tandenborstel is inmiddels uitgetrild en ik veeg met een handdoek de restjes tandpasta uit mijn baard.
John Lennon
Geïnspireerd door mijn badkamer inzicht kruip ik een uurtje later achter mijn pc op zoek naar uitspraken van Elisabeth Kübler-Ross in het archief van de Dagelijkse Gedachte. Eén springt er voor mij direct uit: ‘’Als je de ravijnen tegen stormen beschermt, zul je nooit de schoonheid van hun groeven zien.’’ Ofwel, verdriet en andere negatieve ervaringen geven je leven diepte. Ze doen je beseffen dat geluk niet vanzelfsprekend is. ‘’Het leven is wat je overkomt terwijl je andere plannen maakt’’, zei John Lennon ooit. Hoe wrang werd die gedachte bewaarheid toen hij op 8 december 1980 op de stoep voor zijn appartementengebouw op 40-jarige leeftijd werd doodgeschoten.
IJsbloemen
Het leven is wat je overkomt terwijl je andere plannen maakt. Daar kunnen de bewoners van de overstromingsgebieden ook over meepraten. Zij ontdekten aan den lijve dat het leven minder maakbaar is dan we in onze netjes georganiseerde westerse samenleving geloven. Mijn kinderen, aan wie het aan niets heeft ontbroken, lachen me steevast uit als ik over ‘vroeger’ vertel. Maar zij hebben wel de schoonheid gemist van de ijsbloemen op de ramen als ik ’s winters wakker werd in mijn bevroren slaapkamer. Mijn jeugd zonder wasmachine, koelkast of magnetron en met maar één paar schoenen. Een tijd dat lang niet alles vanzelfsprekend was en geluk nog heel gewoon.
Primitieve boosheid
Sorry, ik verzink een beetje in oude mannen nostalgie. We waren gebleven bij dat ik mij nog steeds in de ontkennende fase bevind over de dood van Peter R. Maar zit ik te wachten op de volgende fase? Boosheid. Ik ben iemand van de korte primitieve boosheid. Ik word woedend op een hamer als ik mezelf op mijn vinger sla. Of op mijn iPhone waarvoor mijn vingers te dik zijn. Maar ik ben niet bedreven in lange intense haat. Ik laat mensen over mijn heen lopen en op een gegeven moment is het genoeg. Dan laat ik ze zonder wrok achter me. Of zoals schrijfster Mandy Hale het zegt: ‘’ Je kunt om mensen geven, ze vergeven en al het goede wensen, maar toch zonder ze doorgaan.’’
Het zwakzinnige knulletje
Met mij zijn honderdduizenden Nederlanders bezig met de stap te maken van ontkenning naar boosheid over de moord op Peter R. Ik vermoed dat ze met dezelfde dilemma’s worstelen als ik. Moet je boos zijn op het zwakzinnige knulletje dat vanuit een geïdealiseerde gangstercultuur de trekker overhaalde? Op de verknipte opdrachtgever? Op de onhandige overheid die maar geen grip krijgt op de georganiseerde criminaliteit? Op de zielige drugsgebruikers die deze criminaliteit sponsoren? Of op onszelf omdat we slechts toekijken? Want zoals Martin Luther King (ook vermoord) zei: ‘’De grootste bedreiging voor de mensheid is niet het kwaad of slechte mensen. Het is de passiviteit van de goede mensen.’’
Amateur in boosheid
Ik ben er nog even niet uit. Maar zoals ik al bekende, ik ben een beetje een amateur in boosheid. Gelukkig weet Boeddha meer. Hij maant tot kalmte: ‘’Als je met boosheid reageert op boosheid, schep je alleen meer boosheid.’’ En vrijheidsstrijder Mahatma Gandhi dacht er net zo over. Maar hij voegde er wel iets aan toe: ‘’Zoals opgeslagen warmte wordt omgezet in energie, kan woede die wordt beheerst, worden omgezet in een kracht die de wereld kan bewegen.’’
Johan Cruyff syndroom
Weet je, eerlijk gezegd ben ik niet eens een echte fan van Peter R. de Vries geweest. Ik ergerde me een beetje aan zijn Johan Cruyff syndroom, het werkelijk overal verstand van menen te hebben. Van het koken van een eitje tot het besturen van een Boeing 747. Maar wie de lijst met onrecht leest die hij heeft getransformeerd naar gerechtigheid, kan niet anders dan immens respect voor hem koesteren. Misschien voelde ik het tijdens het tandenpoetsen helemaal nog niet zo verkeerd. Dat Peter weliswaar het stoffelijke heeft verruild voor het eeuwige maar dat zijn energie voor altijd zal blijven voortleven.
Hoe ga jij om met verlies of met boosheid? Laat hieronder jouw reactie achter. Misschien help je er anderen mee.
Doe al het goede dat je kunt,
Met de middelen die je hebt,
Op de manier die je gewoon bent,
Op de plaats waar je staat,
In de tijd die je gegeven is,
Voor de mensen die je kent,
Zolang het je mogelijk is.
(John Wesley 1791)
Sinds de aanslag op Peter ben ik nog steeds in shock, hij heeft mij ooit ook volkomen belangeloos geleerd rechtop te blijven staan in een uiterst onrechtvaardige situatie. Wel merkt ik, dat er ’s avonds op zijn sterfdag in mijn hart rust kwam omdat hij niet meer hoefde te lijden. Kwaadheid heb ik nog nooit gevoeld na het overlijden van een van mijn dierbaren. Ook nu niet op de daders, alleen totale verbijstering. Maar in mijn geest leeft Peter voort, ook hij blijft op mijn netvlies staan, dat lijkt mij geen ontkenning. Wel schiet ik vol als ik deze kolossale man in een relatief kleine kist zie maar zoals de Griekse filosoof Epictetus zei: ” Niet de dingen zelf maken de mensen van streek, maar hun denkbeelden hierover”.
De passiviteit van goede mensen brengt soms nog meer kwaad voort.
En wijs man zei eens, ga in tegen de bruut anders zal deze jou of andere verpletteren.
De opmerking van dominee Martin Luther King wil ik graag nog even vast houden. niet het Kwaad in de wereld of in de mensen maar de Passiviteit van goede mensen zorgt ervoor dat er in de Wereld zoveel onrecht bestaat. Deze kan ik mijzelf ook aantrekken. ( vrije vertaling)
niet dat ik mijzelf als een goed mens zie!
De “passiviteit van de goede mensen”: Zijn die goede mensen wel zo “goed”?
Veel heel aardige mensen, die zichzelf graag zien als goed, ook graag door anderen gezien worden als goed, geven er de voorkeur aan de andere kant op te kijken zodra er in hun omgeving onrecht of misbruik plaatsvindt. Ze ontkennen het liever. Tegelijk smullen deze mensen van misdaadseries, misdaadromans en misdaadverslaggeving op tv.
Kan iemand mij dit uitleggen?
Wat een prachtig schrijven dankjewel.
Hoe ik omga met verlies.
De ontkenningsfase duurt bij mij lang. Dit omdat ik me verbind met de energie van het goed dat blijft. de herinneren en voor mij aanwezige energie die er altijd is. De beelden van de waternood maken veel in me los. Ik voel me droevig om het verlies dat anderen leiden. Het definitieve verlies van huizen en kleding en eerste levensbehoeften van deze mensen raakt me in mijn ziel omdat ik zoiets nog nooit beleefd en ervaren heb. Hoe zou ik er op reageren vraag ik me af. Zo vind ik vind het moeilijk in deze corona periode te accepteren dat vaccinatie dé weg is. Het verlies van vertrouwen in de overheid is ook een verlies. Wat ik doe is steun zoeken bij gelijkgestemden én daarnaast mensen blijven horen en zien en respecteren, ook met andere meningen, om me te voeden. Als ik me verloren voel en alleen. Ga ik bidden of mantra’s zingen.
volhouden – volharden – blijven geloven in morgen – en met stukjes en beetjes (blijven) realiseren wat mogelijk is/ tot onze en mijn mogelijkheden behoort – niet versagen, incasseren en (ver)dragen –
‘’De grootste bedreiging voor de mensheid is niet het kwaad of slechte mensen. Het is de passiviteit van de goede mensen.’’
Daar ben ik het eigenlijk wel mee eens.
Ik verbaas me vaak over de niet-strijdbaarheid van mensen. Gelatenheid. Laat maar zitten. “We” hebben het toch goed?
Hoe kun je niet willen strijden voor een hoger doel, voor een betere wereld, voor medemens en natuur.
Diep respect voor iedereen die eigen energie en tijd investeert in het willen verbeteren van allerlei situaties op de wereld.
Onze wereld! Dat we mogen omkomen in medemenselijkheid
Prachtig verwoord! En zooooo herkenbaar.
Dank je wel!
via de TV-uitzending na de moord op Peter R. de Vries, hebben de samenstellers Peter uitgetekend als een persoon die wat wilde en dat ook deed! Wist van de consequenties van zijn ondernemen……Een les voor die wat willen, maar de consequenties niet willen….. Nu weten we ook eens te meer wat moedig is, om te leven naar waarheid en recht, niet voor jezelf, maar een samenleving als totaal.
‘Loslaten’, is de grote les van het leven.
Wanneer je gevangen wordt door ergernis, ziekte, verdriet of pijn, besef dan dat onze kleermaker, de geest van duisternis die ons in opdracht van GOD (de Bron van Licht, Liefde en Leven) vormgaf, daarvoor verantwoordelijk is!
Stuur haar weg in de Naam van Jezus.
Mijn complimenten voor je prachtige colom. Heel herkenbaar. Ook ik vind het verlies van Peter R de Vries eigenlijk onverteerbaar.
Ik vind het niet goed te praten dat die puber de trekker overhaalde en Peter de dodelijke kogel gaf. Ik was wel een fan van hem ondanks dat hij het allemaal zo goed wist. Maar daaarentegen heeft hij zo veel voor een heleboel mensen gedaan en met succes.
We zullen zien of er wat verandert maar ik denk het niet. Je bent het toch met me eens dat de straffen veel te licht zijn? Ikzelf vind het jammer dat de doodstraf afgeschaft is. Want zulke mensen verdienen niet anders.
Misschien ben ik te hard maar zo denk ik er over.
Maar nog veel dank voor je mooie colom.
Alles heeft een reden. Na deze onterecht moord ontstaat vaak een verdieping in het hoe en waarom. Zoals je al beschrijft heeft het overgaan van Peter R. de Vries een betekenis voor de mens waar hij over moet gaan nadenken en hopelijk iets mee doet. Dan is dit niet voor niets geweest.
De uitspraak van Martin Luther King, daar krijg ik kippen vel van en laat me gelijk denken aan de situatie waar we al ruim 1,5 jaar in zitten!!!
‘’De grootste bedreiging voor de mensheid is niet het kwaad of slechte mensen. Het is de passiviteit van de goede mensen.’’
Toen mijn man een aantal jaren geleden overleed heb ik niet al die stadia nodig gehad. Nooit boos geweest of in de ontkenning gezeten. Wat mij het allermeest heeft geholpen is een “2 sporenbeleid”. Dat betekent de erkenning dat mijn verdriet er altijd is, maar dat op het spoor daarnaast óók ruimte is, en mag zijn, voor genieten, voor leuke dingen en dat dat mág. Dat blijheid niet betekent dat je verdriet dus niet groot genoeg is. Ik gundit gevoel aan iedereen met verlies. Annemieke
Wat een schitterende column. Toen een broer van mij overleed heb ik me zelf met mijn hoofd tegen een deur geramd. En ik vond de wereld heel oneerlijk, maar tijd zet alles in het juiste perspectief.
Ik verloor mijn 17 jarig zoontje Michael na zijn 1 e reisje op zee op 7 juli 2002 vermist en kan hem niet loslaten is nog steeds bij mij met wat ik ook doe hij hield veel van muziek en daardoor doe ik ook webradio
Dacht er van de week aan . Denk dat hij nu van boven af meer kan regelen . Ze zijn lichamelijk weg . Sinds mijn dochter er niet meer is gebeuren er vele byzondere dingen . Er is meer tussen hemel en aarde . Daarvan ben ik van overtuigd . Hoop dat hij van boven af de wereld weer een stukje mooier kan gaan maken . Vrede voor iedereen ❤️🍀🙏
Zo herkenbaar. Maar soms heb ik twijfels over de uitdrukking; het is de passiviteit van de goede mensen. Er zijn zoveel slechte/kwade mensen die met geweld aan de macht blijven, dat teveel goede mensen lijden en sterven omdat ze niet passief waren. EN er verandert niets.
Peter R. de Vries verdient ons respect omdat hij met zijn passie het onrecht bestreed.
Ik sta in bewondering voor de oprechtheid van je woorden Heer Olaf. Ik dank u voor wat ik elke dag ontvang van wijsheid en optimale geestelijke gezondheid zonder de realiteit weg te stoppen dat we beperkt zijn maar van goede wil. Hartelijke groeten
Kristin Defontaine
Mooi zoals je het beschrijft. Ook groeven hebben schoonheid. Maar soms niet makkelijk te zien als je erin staat. Ben je er weer uit geklommen, dan pas zie je de schoonheid en de betekenis
Wat een prachtig, herkenbare colom.
Zo mooi hoe je de verbanden legt tussen idealisten die het verschil maakten. Ze hebben levens verrijkt en hiervoor hun eigen leven moeten inleveren.
De Westerkerk zal uit zijn voegen treden vandaag EN terecht.