Olaf, maakt geld je gelukkig?

07 feb 2021 | Blog Praktisch bekeken

John Alpert vraagt het me nergens direct. Maar toch zweeft de kwestie 113 minuten lang stilzwijgend tussen ons in. ‘’Olaf, maakt geld je gelukkig?’’ John spreekt de woorden niet letterlijk uit. Toch voel ik mij gedwongen om voor mezelf het antwoord te bedenken. Want dat is waar zijn, met een Emmy bekroonde, documentaire ‘Cuba and the cameraman’ je toe dwingt. Op aangrijpende wijze brengt de eigenzinnige documentairemaker bijna een halve eeuw Cuba in beeld. Eerst de extase van de gewonnen revolutie met de legendarische Che Guevara en latere leider Fidel Castro. Maar daarna het verval tot uiteindelijk bittere armoede voor de gehele bevolking.

Idealen

Het begint allemaal in de jaren zestig van de vorige eeuw. Vooral nog bekend van de kleurrijke Flower Power, de minirokjes en de opkomst van de spijkerbroek. Maar de kernvraag uit dat tijdperk is een beetje in de vergetelheid geraakt. Wat maakt je gelukkig: je idealen of je geld? Cuba koos voor de idealen. En waar heeft dat dit land gebracht. Ik bezocht in de jaren zestig de Erasmus basisschool aan Pachtersdreef in Den Haag. De afweging tussen geld en idealen ging aan mij dus nog voorbij. Hoewel we het niet breed hadden, niemand in de buurt trouwens. ’s Winters stonden de ijsbloemen op de binnenkant van de slaapkamerramen omdat er geen verwarming was.

Mooie hond

Zoals Corona meer dilemma’s oproept, is ook de vraag ‘Maakt geld gelukkig?’ ineens weer verrassend actueel. Aan de ene kant potten werknemers met een gegarandeerd salaris hun geld op omdat ze het nergens aan kunnen uitgeven. Aan de andere kant vechten zelfstandigheden tegen de armoede omdat hun winkels en bedrijven noodgedwongen gesloten blijven. Geld houdt iedereen bezig. Bij de Dagelijkse Gedachte komen met regelmaat citaten over geld voorbij. Als hondenliefhebber is deze van Josh Billings (1818-1885) een van mijn lievelingen: ‘’Je kunt voor geld een mooie hond kopen maar niet het kwispelen van zijn staart.’’

Zelf uitvinden

‘’Zie je wel, geld maakt niet gelukkig’’, juichen de idealisten. ‘’Een hond kwispelt door liefde en aandacht. Niet van geld.’’ ‘’En hoe kom je dan aan die hond?’’, sneeren vervolgens de kapitalisten. ‘’Die moet je toch eerst kopen’’. Ho ho, de discussie loopt meteen al uit de hand. Als het over geld gaat lopen de gemoederen hoog op. Tien euro kan de oorzaak zijn van een ruzie die een leven lang voortettert. Volgens Zig Ziglar (1926-2012), succesvol verkoper en schrijver, zijn mensen hardleers: ‘’Het is bekend dat geld niet gelukkig maakt, maar toch wil iedereen dat zelf uitvinden.’’

Botte tangen

Iedereen moet dus voor zichzelf uitvinden of hij gelukkig wordt van geld of van zijn idealen. Wat zou de Cubaanse dokter uit de documentaire antwoorden die met botte tangen biopsies neemt en aan het eind van de maand 25 dollar salaris ontvangt? Met meer geld zou hij zijn patiënten veel pijn kunnen besparen en hij zou niet te hoeven twijfelen over vluchten naar het kapitalistische Amerika, zoals de vele landgenoten die hem voorgingen. In dit beloofde land kan hij als arts 1000 keer zijn Cubaanse salaris verdienen, maar de heimwee naar geboortegrond zal vervolgens altijd aan hem blijven vreten. Maakt het geld hem uiteindelijk gelukkiger?

Gelukslimiet

Ik verwonder mij daarom altijd een beetje over de uitspraken van de veel geprezen econoom Angus Stewart Deaton. Hij introduceerde de wetenschappelijke gelukslimiet. Volgens hem moet de westerse mens eerst 70.000 euro per jaar verdienen voordat hij echt gelukkig is. Het modale inkomen in Nederland tikt maar net de 40.000 euro aan. En toch ken ik een heleboel gelukkige mensen om mij heen. Wetenschap en geluk zijn volgens de veelgeprezen praktische wijsgeer Olaf Hoenson daarom twee onverenigbare grootheden. Haha.

Tranen

Terug naar de documentaire ‘Cuba and the cameraman’. John Alpert doet het eiland om de zoveel jaar aan en volgt onder andere drie bejaarde broers op een schamele boerderij. Ze kunnen zich geen landbouwmachines veroorloven en laten ossen de ploeg trekken. Tot op een nacht de dieren worden gestolen en even verderop in een weiland worden geslacht voor het vlees. De broers treffen alleen nog de achtergelaten, bebloede huiden aan. Met tranen in de ogen vertelt de oudste hoe hij vooral de aanwezigheid van de twee ossen mist. Over de onoverkomelijke financiële schade rept hij geen woord.

Kwispelen

In die ontroerende scene schuilt voor mij een groot deel van het antwoord op de vraag of geld gelukkig maakt. Geld maakt dingen gemakkelijker, dat zal niemand kunnen bestrijden. Maar relaties in het leven die er werkelijk toe doen, laten zich nooit vertalen in geld. Tijdens de aftiteling van de documentaire, die ik uitgestrekt op de bank heb bekeken, aai ik mijn mooie hond Ramos die aan mijn voeten ligt over zijn zwarte krullenkop. Even daarvoor heeft hij nog uitbundig met zijn staart staan kwispelen. Misschien omdat hij voelde hoe waardevol ik onze relatie vind. Dat is niet onmogelijk. Maar eerlijk, ik had hem ook een stukje van mijn kaas gegeven. Die kaas had ik eerder die dag gekocht. Met geld.

Hoe denk jij over geld? Laat hieronder je reactie achter.

Minder stress met jouw Gedachtenkastje®

Leer hoe je stress kunt aanpakken met jouw eigen Gedachtenkastje®. Nooit meer piekeren, maar zelf bepalen wat er in je hoofd gebeurt. Al velen hebben ontdekt dat het werkt. Je hebt er een leven lang profijt van. Lees er nu alles over.

 

44 Reacties

  1. Marga van den Boom

    Geld is maar een middel tot. Als je steeds minder gaat verdienen, wen je er langzaam aan en ga je inzien dat je er jaren vanuit ging dat het altijd zo zou blijven, maar dat is niet zo. Alles kan anders dan we jaren gewend zijn. Iedereen wil maar (veel) geld verdienen, en ook vaak over de rug van een ander, is mijn ervaring. Daar komt vanzelf een eind aan. We hebben jaren in overvloed geleefd en de tijd heeft de welvaart ingehaald. Als je ervan bewust wordt dat de jarenlange overvloed en industrialisering schade aan het leven op aarde heeft veroorzaakt, geeft het moed en vertrouwen om meer aandacht en tijd te besteden aan jezelf, anderen en de wereld.. Zo wordt je ervan bewust dat de gulden middenweg je weer in balans brengt en iedere dag nieuwe kansen biedt. Dit ervaar je vooral als je uit je comfortzone raakt en tijd en energie zook ruilmiddelen blijken te zijn. In deze Coronatijd krijgen vooral ondernemers tegenslag na tegenslag te verduren. Bij ons kwam de chaos al in 2009, na jaren hard werken voorde toekomst als zelfstandig ondernemer en noodgedwongen tijdelijke banen aannemen via uitzendbureaus en nog later onzekere flexcontracten 0 uren en altijd beschikbaar moeten zijn en tussendoor tijd om niet meer mee te doen aan de ratrace. Je leert er bewust van worden dat het grote geheel/de natuur veel belangrijker is en heel veel niet eens over geld gaat. Wij hadden tijd om eraan te wennen en eindelijk de rust weergekeerd, kwam Corona. Structureren helpt ook niet is mijn ervaring. Doe vooral wat je doet en doe niet wat je niet doet is mijn advies. Doe je ding. De economie (dus geld) is slechts een huishoudboekje van de samenleving. Geld, tijd en energie zijn ruilmiddelen, welke jij belangrijker vind, kies je zelf. We leven nu eenmaal in een bijzondere tijd, dat is ook best wel wat waard vind ik. Nieuwe ronde, nieuwe kansen, iedere dag opnieuw en alles komt goed. Nieuwe generaties bouwen voort op de vorige, zo is het altijd geweest en zo zal het altijd blijven.
    Que sera sera.

    Antwoord
  2. Lisette

    Jarenlang heb ik geleefd met de stress van te weinig geld. Altijd weer de vraag of je je boodschappen kunt afrekenen, of de kinderen kunnen krijgen wat zij nnodig hebben aan kleding bijvoorbeeld. Daarnaast gun je ze (en mezelf)ook een pleziertje. Dat was dan een kop koffie op het terras of een ijsje, meer zat er niet in. Waar de schaamte om de hoek komt kijken is, als je twijfet of ze meegaan op schoolreis. Ja geld maakt gelukkig als je kunt zorgen voor je welzijn en voor dat van je dierbaren.

    Antwoord
    • Olaf Hoenson

      Gefeliciteerd Lisette,
      We hebben erg veel mooie reacties ontvangen. Zoveel dat we er niet uit konden kiezen. Daarom hebben we tussen de mooiste reacties geloot wie de ‘attentie’ van 100 euro ontvangt. Dat ben jij geworden! Zou jij ons kunnen mailen met je gegevens? Dan gaan we het bedrag deze week aan je overmaken.

      Antwoord
  3. Johan de Kort

    Geld is goed, schoon, nuttig en essentieel voor mijn groei en welzijn. Geld brengt positieve dingen in mijn leven. Het succes dat ik ervaar in mijn leven brengt mij geld en rijkdom voor mij en degenen die mij omringen. Ik verdien het om succesvol te zijn en veel geld te hebben. Geld is mijn vriend en de waarde van mijn investeringen zal dagelijks groeien. Vrij naar Deepak Chopra.

    Antwoord
  4. MIA VAN DRIESSCHE

    Dag Olaf ,geld maakt zeker niet gelukkig ,meer d’r géén hebben maakt zeer ongelukkig ,hoor ‘k van vele mensen ,Daarom als je een dak boven je hoofd hebt ,genoeg eten ,drinken, kleding enz moet je je een tevreden mens voelen, maar meningen zijn zooooooooooooo verdeeld, gezond en tevreden zijn ,is voor mij tenminste GENOEG!!!
    Vriendelijke groeten,
    Mia

    Antwoord
  5. Ramiro Romano Currie

    Geluk komt van binnenuit. Geluk kun je niet vinden in externe factoren zoals geld. Geluk komt uit jezelf. Het zit als het ware al in je, je hoeft het alleen nog maar aan te wakkeren. Gelukkig zijn is voor een deel een ‘keuze’, een state of mind.

    Het lijkt vaak of materiele zaken zoals geld of spullen je gelukkig kunnen maken. En dat doen ze ook wel, voor bijvoorbeeld een paar uur. Daarna ben je weer toegewezen op jezelf en zul je weer iets nieuws moeten vinden om gelukkig van te worden.

    Antwoord
    • Brigitte Houben

      Maakt geld gelukkig? Waar je gelukkig van word kan je niet kopen dat kan je verdienen, liefde, geluk, knuffelen, verbinding met je medemens dat maakt je rijk. Als we ons los maken van de materie dan besef je pas wat echt rijk zijn is.

      Antwoord
  6. Martine

    “Wie geeft van hetgeen hij heeft, is waard dat hij leeft.”
    Geld is, van zichzelf, niet vies; geld wordt “vies” gemaakt.
    Waarom hebben mensen er zo’n moeilijke verhouding mee. En nee, liefde en geluk zitten niet in je portemonnaie .
    Een van mijn lijfspreuken is: Wees in de eerste plaats dankbaar; wees bescheiden; heb mededogen en af en toe wat dienstbaarheid.

    Antwoord
    • Ine Bongers

      Absoluut, heb je geld nodig. Als je leeft in een wereld zoals die waar ik in leef. Een basis, die mij de gelukkige gedachte oplevert, dat ik morgen voedsel kan kopen. Dat ik niet bang hoeft te zijn, als er iets in huis kapot gaat. Dat ik sowieso genoeg geld hebt om de huur of hypotheek te kunnen betalen. Dat ik de kachel kan zien branden en niet in een zwart gat hoef te staren. Dat ik naar een dokter kan gaan. Dat ik iemand kan helpen, die iets nodig heeft.
      Zeker heb ik een reserve nodig. En dat heeft niets te maken met koopzin. Met de behoefte aan nieuwe spullen, kleren, verre reizen. Dat geld geeft mij een basale rust en veiligheid.

      Antwoord

Een reactie versturen

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *