‘’Ben ik te ver gegaan?’’ Je gaat tegenwoordig toch snel aan jezelf twijfelen. Ik wilde slechts de stof van haar jas tussen mijn vingers voelen. Maar toucheerde ik ook niet per ongeluk ongevraagd haar arm? Mag dat nog wel? Ik weet me echt even geen raad met de situatie, verstrikt in de jungle van nieuwe waarden.

Witte heteroseksuele man

Ik ben een witte, heteroseksuele, seniore man. Mijn roodbruine schedel, het bijproduct van twee maanden retraite in Spanje, kan dat feit niet verhullen. In de huidige samenleving is ‘mijn soort’ nu bij voorbaat verdacht. Ik ben ongevraagd toegevoegd aan een nieuwe minderheid. Beoordeeld of veroordeeld worden op basis van mijn uiterlijke kenmerken. Het voelt op z’n minst ongemakkelijk.

Slecht weer bestaat niet

De avond ervoor ben ik teruggekeerd uit het zonnige Denia. Voor het eerst laat ik mijn bouvier Ramos weer uit in Nederland. En natuurlijk regent het. Maar na weken zon, voelt het buitje prettig aan. Het doet me denken aan een uitspraak van de Britse schrijver en criticus John Ruskin (1819-1900) die ik eens verzond als Dagelijkse Gedachte: ‘’Zon, regen, wind of sneeuw. Slecht weer bestaat niet; er zijn alleen verschillende soorten goed weer’’. Later voegde de Engelse dirigent Benjamin Zander er nog aan toe: ‘’Er bestaat geen slecht weer, alleen ongeschikte kleding’’.

Op tijd mee veranderen

Eigenlijk kan ik best begrijpen waarom jonge mensen onze soort niet meer van deze tijd vinden. De huidige dertigers zijn genuanceerd opgevoed, multicultureel opgegroeid en voornamelijk geschoold door vrouwelijke leerkrachten. Rauwe humor en stoere mannelijke (onzin)praat zijn aan hen niet meer besteed. Wij zilverruggen, ja ik laat mijn soort niet vallen, zijn passé. Daar verander je niets meer aan. Dus Olaf? De Mexicaanse schrijver Don Miguel Ruiz heeft wel een goede tip voor me: ‘’De kunst van het leven is op tijd mee te veranderen als het leven verandert’’. Ik heb hem ter harte genomen.

Afscheid van Zwarte Piet

Ik bevind me dus in een periode van ‘mee veranderen’. Soms gaat dat me goed af. Zo heb ik met weemoed maar toch met alle begrip afscheid genomen van Zwarte Piet. Kleine Olafje met pepernoten in zijn knuistje en later grote Olaf die de zak voor zijn kinderen moest vullen, hebben weliswaar nooit de associatie gelegd tussen slavernij en schoorsteenroet. Maar het draait niet om mijn perceptie. De mening van de gekwetsten telt zwaarder. ‘’Goed zo Olaf, nu komen we ergens’’, zou de Amerikaanse acteur (MASH) en regisseur Alan Alda mij complimenteren: ‘’Oprecht luisteren is bereid zijn om te veranderen’’.

Mens met een baarmoeder

Maar ik ben er nog niet helemaal, zal ik je eerlijk bekennen. Ik heb de nieuwe realiteit waarin ik leef geaccepteerd. Het is niet meer zo dat iedereen om mij heen in de war is. Nee ik ben degene die nog is verstrikt in prehistorische opvattingen. Ik moet me daarvan bevrijden zoals je in een dichte jungle met een kapmes de lianen op je pad doorklieft. Soms loop ik nog vast in de jungle van nieuwe waarden. Zo oefen ik al een tijdje ’s morgens voor de spiegel met het inruilen van het begrip ‘vrouw’ voor ‘mens met een baarmoeder’, zoals activisten graag willen. Volhouden Olaf, spoort de Britse filosoof Bertrand Russell (1872-1970) mij aan: ‘’Bedenk dat elke waarheid ooit klonk als een zonderlinge opvatting’’.

Een gevoel van verbondenheid

Verder met mijn schrikmomentje. Het regent dus als ik tijdens het uitlaten van Ramos twee mensen met baarmoeder (blijven oefenen) in het park tegemoet loop. Onze honden dartelen direct speels om elkaar heen. Ik ken de middelbare dames (is daar ook al een ander woord voor?) al vele jaren. Je wisselt minimaal twee keer per dag welgemeende vriendelijkheden uit, zoals dat gaat bij hondenbezitters. Er ontstaat in de loop der tijd een gevoel van verbondenheid. Magda Dobbelaere, een Belgische volger van de Dagelijkse Gedachte mailde me ooit eens een prachtige gedachte van haarzelf: ‘’Verbondenheid met anderen zit in de gewone dingen van het leven, van de kleine gelukstootjes’’.

Oppassen met gelukstootjes

Maar juist met die gelukstootjes moet je tegenwoordig enorm oppassen. Ongehinderd door de mensenrealiteit snuffelen onze honden aan elkaars achterkant als het gesprek natuurlijk op de regen komt. ‘’Ik heb nog zo gekeken op Buienalarm. En er stond niets’’, trap ik het gekeutel af. ‘’Wij dachten ook dat het droog bleef’’, antwoordt een van de hondenbezitsters. Waaraan ze blij toevoegt dat ze heel toevallig een regenjasje heeft aangetrokken. Omdat haar lichtgele jack eerder modieus dan functioneel aandoet, voel ik onwillekeurig even aan haar mouw. ‘’Leuk jasje. Je zou op een afstandje niet zeggen dat het waterdicht is’’, luidt mijn vriendelijk bedoelde compliment.

Verkeerde kneepjes

Dan valt de andere vrouw (sorry, ik val soms terug) in en deelt haar kledingkeuze: ‘’Ik stond klaar om de deur uit te gaan en ik twijfelde ook of het zou gaan regenen. Toen heb ik toch maar dit buitenvest aangetrokken. Dat kan tegen een buitje’’. En dan doe ik het opnieuw. Nieuwsgierig naar de waterdichtheid van het materiaal beroer ik ook even haar arm. ‘’Lekker stofje’’, oordeel ik luchtig. Ik heb de woorden nog niet uitgesproken of de paniek slaat toe. Ze zullen mijn kneepjes toch niet verkeerd hebben opgevat? Mijn donzen rughaartjes veren van schrik overeind.

Sprake van ongewenste aanraking

Is er sprake van ongewenste aanraking? Wit, hetero, man, met bovendien een angstaanjagende bouvier… Ik voel me machteloos. Vastgenageld aan de grond wacht ik op wat er komen gaat. ‘’Hee Olaf’’, klinkt een van de twee kordaat. Ik houd mijn adem in. Haar ferme dictie kan niets anders betekenen dan een flinke terechtwijzing. Mijn hart klopt luid in mijn keel als ze vervolgt: ‘’Wij lopen door want het gaat alleen maar harder regenen. Trouwens, wat heb jij een lekker bruin koppie gekregen in Spanje’’. Ze aait mij vluchtig over mijn hoofd en vervolgt haar rondje. Haar vriendin loopt mee en ze geeft me in het voorbijlopen met een grote glimlach een tikje op mijn buik: ‘’Maar die vakantiekilootjes moeten er wel weer van af’’.

Met een diepe zucht laat ik mijn ingehouden adem ontsnappen …

Olaf Hoenson

Heb je recent een situatie meegemaakt die misschien niet meer in het huidige tijdsbeeld past? Of hoe vind jij je weg in de jungle van nieuwe waarden? Laat je reactie achter. We kunnen er allemaal van leren.