Neeeeeeeeeeeehhh. De gil van mijn vrouw klinkt als de doodskreet van iemand die van een rots stort. Als in een film, met zo’n eeuwig voortdurende echo en uiteindelijk de onvermijdbare doffe klap als het lichaam de grond bereikt. Ben ik die bruut die haar eraf heeft geduwd? Nou, emotioneel misschien wel. Met slechts de onschuldige vraag: ‘’Zal ik dit ook maar weggooien?’’
Onbruikbare snuisterijen
We zijn aan het verhuizen. Op mijn schoot staat een stoffige, verfomfaaide doos die 20 jaar onaangeraakt op zolder heeft gestaan. In mijn rechterhand houd ik een afzichtelijk theepotje, zonder deksel en met een landkaart van scheurtjes in het verkleurde porselein. ‘’Die is van toen ik op kamers ging. Die gooi ik echt niet weg’’. Ze rukt de herinnering aan haar eerste stap naar zelfstandigheid uit mijn handen en legt deze zorgzaam is een verse verhuisdoos, samen met minstens tien andere onbruikbare snuisterijen. Ik zucht weer eens diep. Dit noem ik geen opruimen maar verplaatsen.
Loslaten van bezit
Bij de Dagelijkse Gedachte keren regelmatig vaste thema’s terug. Een daarvan is bezit. Of beter gezegd het loslaten van bezit. ‘’Hoeveel dingen in de wereld heb je niet nodig? En hoeveel bezit je daarvan?’’ Dit is een gedachte van Michael Powell die ooit eens werd ingezonden. Grappig genoeg heb ik nooit echt kunnen achterhalen welke Michael Powell het zei. Je hebt een schrijver, een overleden Britse regisseur, een Amerikaanse psychiater en ga zo maar even door. Het juiste antwoord ‘bezit’ ik dus niet, haha.
Rugzak
Maar even serieus. Is de backpacker die de Camino wandelt richting Santiago de Compostella, met in zijn rugzak slechts een onderbroek, een t-shirt en een pak Biotex tegen de vlekken, ongelukkiger dan de directeur van een miljoenenbedrijf met een grote villa en een dure auto? De huidige Dalai Lama (en misschien wel de laatste) Tenzin Gyatso maakt korte metten met die vraag: ‘’Leef niet te materialistisch, want alle bezit is ballast.’’ Alles wat niet in een rugzak past, is volgens hem eigenlijk al teveel. Dan heeft gans West-Europa, minus de daklozen, dus een serieus probleem. Want hier draait alles juist om consumeren. Kopen, kopen, kopen.
BV Nederland
Ooit betitelde iemand me een beetje snoevend als de ‘praktische filosoof’. Ik beschouw het echter als een geuzennaam. De gedachte erachter is dat ik er voorstander van ben om het spirituele met het haalbare te combineren. De typisch Nederlandse tussenweg. Goh wat klinkt dat eigenlijk truttig. Maar goed, als we morgen met z’n allen met slechts een rugzakje door het land zouden trekken, zou de BV Nederland snel failliet zijn. Dat betekent geen scholen meer, geen ziekenhuizen, geen ouderenzorg. De economie brengt praktisch gezien (knipoog) dus ook goede dingen.
Teruggegeven
Maar bezit blijft toch een beetje een vreemd iets. Bezit klink eeuwig, pertinent en voor altijd. Maar de stoïcijnse Romeinse Epictetus, prikte rond het begin van onze jaartelling deze ballon reeds door: ‘’Alle bezit is tijdelijk. Denk daarom niet: Ik heb iets verloren. Maar denk: Ik heb iets teruggegeven.’’ Deze 2000 jaar oude gedachte helpt mij trouwens nog regelmatig. Ik leid namelijk een uitermate slordig leven met vetvlekken op al mijn polo’s en pantalons. Daarbij verlies ik regelmatig zonnebrillen, hondenriemen, portemonnees. Eigenlijk alles wat niet vast zit aan mijn lijf. Maar telkens na mijn eerste teleurstelling over het verlies, verheug ik mij oprecht over het geluk van de vinder.
Gevangenis
Alle bezit is tijdelijk. Zelfs een eigen huis. Want feitelijk koop je volgens Epictetus voor een enorm kapitaal louter de tijdelijke mogelijkheid om erin te wonen. Later verkoop je deze mogelijkheid weer door aan een ander. En zo gaat het door tot het huis wordt gesloopt. En de volgende Zen-gedachte maakt aan alle illusies van de huizenbezitter definitief een einde: ‘’Als je huis je allerbelangrijkste bezit vormt, is het je gevangenis.’’ Nee, van bezit word je van grote denkers niet per definitie gelukkig. Je moet er volgens de Franse filosoof Michel de Montaigne (1533-1592) iets aan toevoegen: ‘’Het vinden van geluk ligt in het genieten, niet in het bezitten.’’
Dementie
Naar welke inzichten een krakkemikkig theepotje al niet kan leiden. Moet ik mijn vrouw niet ongevraagd verlossen van haar overbodige bezittingen door de doos met prullaria per ongeluk bij het afval te zetten? De kans is zeer denkbeeldig dat ze pas over weer 20 jaar haar theepotje mist. Ik mag haar leeftijd niet verklappen, maar theoretisch zou ze tegen die tijd aan dementie kunnen lijden en geen besef meer hebben van haar kleinood. Of ik ben degene die dement ronddoolt. Niemand neemt het mij dan kwalijk dat ik niet meer weet waar het theepotje is gebleven. Ooooh, wat slecht gedacht van mezelf.
Breekbaar
Nee hoor, ik plak de doos met jeugdherinneringen van mijn vrouw met zorg dicht. Ik heb haar spulletjes zelfs met verhuispapier ingepakt zodat ze door het schudden niet verder slijten. Op de buitenkant heb ik met een zwarte viltstift met grote letters BREEKBAAR geschreven. Want voor deze doos geldt de wet van Bibian Mentel, de enorm dappere sportvrouw die begin dit jaar de strijd tegen kanker moest opgeven. Naast vele andere mooie dingen liet ze voor ons deze waardevolle levenswijsheid achter: ‘’Verzamel herinneringen, geen bezittingen.’’
Hoe ga jij om met bezit? Kan je gemakkelijk opruimen? Of heb je er moeite mee? Laat hieronder jouw reactie achter.
Na ettelijke verhuizingen door verschillende landen en continenten verzamel ik geluksmomenten en geen ballast. Eigenlijk is dat best wel rustig leven.
alles om ons heen trilt. wanneer je lang en bewust leef en beleefd woel je direct of de trilling synchroon met je loopt. vergelijk: in een bepaalde omgeving voel je een “unheimsich” gevoel, ergens anders voel je je direct “thuis”.
zo is dat ook met planten, stenen, en “spullen” want het gelijke trekt het gelijke aan. en je bent synchroon gaan mee trillen met alles om je heen. Heb je dan harmonie? ik vind het dus een wreedheid als anderen “spullen” gaan opruimen.
Mooie tekst die zeker nu ik de retraite van Mooji volg en waar het om Freedom gaat, passend is .
Laat Bezit geen Bezit over ons worden 😃!
Dat van voorwerpen die weer gekoppeld zijn aan herinneringen vind ik wel een ‘dingetje’: gooi je het voorwerp weg dan gooi je eigenlijk ook die herinnering weg 😜, maar msch is dat niet zo erg 😃
Mooi artikel!
Het doet mij denken aan een zegswijze van mijn overleden man; niet ‘hebben’ maar ‘zijn’ .
Zelf ben ik momenteel nogal nostalgisch en dus gehecht aan voorwerpen omwille van de herinneringen.
Het “hebben” van de zaak, is het einde van ’t vermaak. Dat leerde ik al als pukkie van 5 van de ouders van mijn moeder die mij hebben opgevoed. Sparen was goed, want dan heb je een ‘kussentje’ voor slechtere tijden. Dus ik bracht iedere week braaf een gulden naar de Boerenleenbank, die op mijn spaarbankboekje werd bijgeschreven. Als ik ergens erg graag aan wilde meedoen, dat geld kostte, dan moest ik ervoor “werken”. Klusjes doen, waar ik niet zoveel zin in had. Maar als ik dan wel mee mocht naar de speeltuin met mijn oom en tante met hun kinderen en ik zelf een glaasje ranja mocht kopen, dan was ik helemaal blij.
Gevolg van deze “rijke” jeugd is, dat ik eigenlijk niet echt ‘gehecht ben aan spullen. Wel aan de herinneringen, die er soms aan kleven…
Ik begrijp dus best, dat je vrouw met het weggooien van het oude theepotje het gevoel zou krijgen de mooie herinnering die erbij hoort niet meer te willen hebben.
Maar met het klimmen van de jaren groeit ook mijn besef, dat de mooie en gelukkige momenten uit iedere levensfase er als herinnering niet zo uit zouden springen, als de moeilijke en lelijke situaties er niet ook geweest zouden zijn. Ik ben heel dankbaar dat, ondanks foute beslissingen en domme acties, mijn drie kinderen goed zijn terechtgekomen en mijn – inmiddels ook volwassen – kleinkinderen, allemaal positief in het leven staan.
Ach, met van die oude spulletjes komen er wel herinneringen boven.
En als het vooral belangrijk is herinneringen te verzamelen, dan kunnen die spullen wel ‘helpen’ als onze herinneringen beginnen na te laten.
Ik meen eens gelezen te hebben dat het men in de opvang van dementerenden met zulke oude voorwerpen bewust verhalen kan doen oprakelen.
Maar ja, gegarandeerd is het zo dat we veel te veel spullen in huis hebben.
Voor het geval dat …
As het geval zich voordoet, zijn we blij.
Als het geval zich niet voordoet, hebben we ze als ballast.
Zo heeft alles twee kanten.
Bezit? Er zijn voor mij verschillende soorten bezittingen. Emotioneel gebonden zijn voor mij het moeilijkst te lossen (foto’s, herinneringen aan mooie of moeilijk momenten,…). Boeken, moeilijk weg te doen (toch bij de laatste verhuis enkele dozen weggedaan), ondertussen zijn er weer bijgekomen. Boeken, muziek, kunstwerken zijn Vrienden. Practische dingen die het leven makkelijker maken, moeilijk weg te doen. Ballast… Misschien het makkelijkst om te lossen… Maar wat is ballast 😕. Als ik eerlijk ben, ben ik een verzamelaar die moeilijk kan lossen.
Beste Olaf,
de intro van je schrijven gaat als een schokgolf door me heen.
In een heel recent verleden was ik getuige van een gelijkaardig verhaal, met dit verschil dat de persoon echt van een klif geduwd is.
Het betreft mijn vertrouwde yoga-lerares, die op de laatste dag van haar huwelijksreis door haar man van een klif geduwd is, recht te oceaan in. Als bij wonder, door haar krachtige lichaam en geest, heeft ze dit overleefd.
Het immense trauma zindert nog dagelijks na.
Dit wilde ik even met je delen.
Genegen groet, Mireille
Ik hou van mijn spullies en met liefde en dankbaarheid kijk ik er naar en gebruik ze. Maar ik weet ook uit ervaring, dat ze zomaar kunnen verdwijnen. Toen de bosbrand mijn huis wilde hebben, heb ik alles bij de evacuatie achter moeten laten. Ik heb mijn spullies toen bedankt en ben weggegaan met mijn papieren in een koffertje. De brand draaide door de wind en mijn huis en spullies mocht ik houden en die zijn er nog. Ik hoop dat ik de tijd krijg om ze door te geven als mijn tijd op aarde voorbij is en zo niet, dan neemt mijn dochter de taak op zich om te verdelen.
Bezit doet me niets, ik verzamel…..GELUKSMOMENTJES!!!